Çimento Fabrikası İmar Planının İptali Büyükşehir Meclis Gündeminde
Muğla Büyükşehir Belediyesi Şubat ayı Meclis Toplantısı’nda, Menteşe ilçesine bağlı Bayır Mahallesi ile Yatağan ilçesine bağlı Değiştin Mahallesi sınırında, Tekağaç mevkiinde kurulması planlanan entegre çimento fabrikasının 1/5000 ölçekli imar planının iptali konusu gündeme alındı. Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras tarafından meclise sunulan önerge, oy çokluğu ile gündeme dahil edildi.
Başkan Aras: “İmar Planları Hukuken Geçerli Değil”
Toplantıda konuşan Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, çimento fabrikası için daha önce onaylanan imar planlarının hukuki eksiklikler barındırdığını ve planlama esaslarına uygun olmadığını belirtti. Menteşe ilçesi Bayır Mahallesi sınırlarında kalan alanın, 2007 yılında Muğla İl Genel Meclisi ve Bayır Belediyesi tarafından sanayi tesisi alanı olarak onaylandığını hatırlatan Aras, bu süreçte yetki aşımı yapıldığının sonradan anlaşıldığını ifade etti.
Yetkisiz onaylanan imar planlarının, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından da uygun bulunmadığını aktaran Aras, hukuki olarak geçersiz sayılan bu planların yürürlükten kaldırılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre bu tür plan değişikliklerinin yapılamayacağını belirtti.
Çevre Kanunu ve Sağlık Koruma Bantları İhlali
Başkan Aras, çimento fabrikasının imar planlarına ilişkin açıklama raporunda, Muğla İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği’nin 19 Eylül 2006 tarihli yazısına atıfta bulunularak, sağlık koruma bantlarının işlenmesi koşuluyla projenin uygun bulunduğunun belirtildiğini ifade etti. Ancak, onaylanan imar planlarında bu bantların işlenmediğini, bunun da 2872 sayılı Çevre Kanunu’na aykırılık teşkil ettiğini dile getirdi.
Ayrıca, Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü’nün 27 Kasım 2024 tarihli görüş yazısında, proje alanından karayoluna bağlantı sağlanması için gerekli izinlerin alınması gerektiğinin ifade edildiğini, ancak bu doğrultuda herhangi bir iznin bulunmadığını belirtti. Aras, ulaşım planlamasındaki eksikliklerin kamu güvenliği açısından risk oluşturduğunu vurguladı.
Zeytinlik Kanunu ve Tarım Alanlarına Etkisi
Meclis toplantısında, çimento fabrikasının 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılatılması Hakkında Kanun’a aykırı olduğu da gündeme geldi. Kanunun 20. maddesine göre, zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az üç kilometre mesafede, zeytinyağı fabrikaları dışında toz ve duman çıkaran sanayi tesislerinin kurulamayacağı belirtiliyor. Aras, çimento fabrikasının zeytinlik alanlara yakın bir konumda planlandığını ve bunun tarımsal üretimi olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
Ayrıca, proje alanının tarım arazilerini kapsadığına dair Muğla İl Tarım Müdürlüğü’nden herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, bunun çevresel ve hukuki açıdan önemli bir eksiklik olduğunu dile getirdi.
Orman Alanları ve İçme Suyu Kaynaklarına Tehdit
Başkan Aras, çimento fabrikasına hammadde sağlayacak ocak alanlarının orman statüsündeki bölgeleri kapsadığını belirtti. Anayasa’nın 169. maddesi ve Orman Kanunu’nun 16. maddesi gereğince, orman alanlarının korunmasının devletin temel sorumluluklarından biri olduğunu hatırlatarak, projenin bu yasalarla çeliştiğini ifade etti.
Bunun yanı sıra, Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) Genel Müdürlüğü’nün 21 Kasım 2014 tarihli yazısında, Muğla’nın içme suyu ihtiyacının karşılandığı su kuyularının fabrika etkinlik alanında yer aldığının vurgulandığını belirtti. Aras, fabrikanın faaliyet göstermesi halinde bölgedeki içme suyu arzında ciddi sıkıntılar yaşanabileceğini ve bunun halk sağlığını tehdit edebileceğini dile getirdi.
Planlama Esaslarına ve Mevzuata Aykırılık
Başkan Aras, şehircilik ve planlama ilkeleri açısından da çimento fabrikasının imar planlarının sorunlu olduğunu belirtti. Üst ölçekli planlarla uyumlu olması gereken imar planlarının, Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’na ve Muğla Nazım İmar Planı’na aykırı olduğunu söyledi.
Bu durumun, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 6. maddesinde belirtilen “kademeli birliktelik” ilkesine aykırı olduğunu vurgulayan Aras, ilgili imar planlarının kamu yararı taşımadığını ve mevzi imar planı statüsünde olduğunu ifade etti.
Önerge Mecliste Oylamaya Sunuldu
Başkan Ahmet Aras’ın konuşmasının ardından, çimento fabrikasına ilişkin imar planlarının iptal edilmesine yönelik önerge, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi gündemine alınmak üzere oylamaya sunuldu. Oylama sırasında AK Parti grubunun çekimser kaldığı görüldü.
Meclis toplantısında, çevresel etkiler, hukuki eksiklikler ve planlama ilkeleri çerçevesinde çimento fabrikasının imar planlarının iptal edilmesi gerektiği yönünde görüş birliği sağlandı. Konuyla ilgili nihai kararın önümüzdeki süreçte alınması bekleniyor.
