ESNEK ÇALIŞMA MODELLERİ VE ÜCRETLER ÜZERİNE DEĞERLENDİRME
Son günlerde Türkiye’de mesai saatlerinin değişip değişmeyeceği konusu sosyal medyada büyük bir merak uyandırdı. Özellikle kamu sektöründe uygulanabilecek 'esnek çalışma' modelleri ile ilgili yapılan açıklamalar, bu konudaki belirsizliği artırmış durumda. Hükümetin İş Kanunu’nda yapmayı planladığı değişiklikler ve kamuda esnek çalışma modellerine yönelik dört farklı formülü masaya yatırma kararı, mesai saatlerinin ne yönde değişeceğine dair birçok soru işareti doğurdu.
Kamu ve Özel Sektörde Durum
Hürriyet Gazetesi'nden Noyan Doğan’ın haberine göre, son dönemde "Mesai saatleri kısalacak mı?" ve "Kısalırsa ücretler nasıl etkilenecek?" gibi sorular sıklıkla gündeme geliyor. Yapılan yorumlara göre, kamuda mesai saatlerinin 40 saat, özel sektörde ise 35 saat olarak belirlenmesi gündemde. Ancak, bu durumun aslında kamuda esnek ve uzaktan çalışma uygulamalarının hayata geçirilmesiyle ilgili olduğu belirtiliyor.
Mevcut Durum ve Avrupa ile Karşılaştırma
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kamuda tasarruf paketi açıklamalarında esnek ve uzaktan çalışma modellerinin öne çıkması, bu modellerin "mesai saatlerinin kısaltılması" olarak algılanmasına neden oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın da çalışma süreleri ve ücretler konusunda gelecekteki düzenlemelere işaret etmesi, benzer şekilde mesai saatlerinin kısalacağı yönündeki algıyı destekledi. Ancak, geçen yıl sonu Meclis’e sunulan kanun teklifi kabul edilmedi.
Avrupa ve ABD ile Karşılaştırma
Türkiye’de, mevcut düzenlemelere göre kamu sektöründe haftalık çalışma süresi 40 saat, özel sektörde ise 45 saat olarak belirlenmiş durumda. Bu süre, fazla mesai durumunda ücretlendirilir ve bu ücret, standart saat ücretinin yüzde 50 fazlası olarak ödenir. Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama haftalık çalışma süresi 36.4 saat civarında iken, ABD ve Almanya'da bu süre 35-40 saat arasında değişiyor. Türkiye’de ise sendikalar, 35 saatlik çalışma süresi talebinde bulunuyor.
